Μάθε παιδί μου τέχνη... Η Τεχνική Εκπαίδευση η λύση στην ανεργία;
Της Χριστίνας Πουλίδου
Αν καταπολεμήσουμε τις προκαταλήψεις μας για την τεχνική εκπαίδευση, μπορεί (στο πεδίο αυτό) να βρεθεί μια απάντηση στην ανεργία των νέων;
Το ερώτημα αυτό αναπτύσσεται σε άρθρο της "Guardian" κι επειδή στην Ελλάδα έχουμε την πρωτιά σ΄ αυτή την κατηγορία των ανέργων, σκέφτηκα να σας μεταφέρω την επιχειρηματολογία του.
Στο άρθρο (που υπογράφει η Gita Subrahmanyam, ακαδημαϊκός στο LSE) διαπιστώνεται ότι στην αγορά εργασίας υπάρχει μια μεγάλη ασυμβατότητα ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων. Στις περισσότερες αφρικανικές χώρες, σημειώνεται χαρακτηριστικά, υπάρχει υπερπροσφορά σε απόφοιτους κοινωνικών και οικονομικών σχολών και μεγάλο έλλειμμα σε μηχανικούς, φυσικούς και τεχνικούς.
Αντίθετα, άλλες χώρες -όπως η Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Ολλανδία και Φινλανδία, που αποδίδουν μεγάλη έμφαση στην τεχνική εκπαίδευση (η οποία «έχει την τάση να οδηγεί σε μια ταχύτερη μετάβαση στον χώρο εργασίας») και αυτό αντανακλάται στο πρόγραμμα σπουδών- πέτυχαν να συγκρατήσουν σε χαμηλά επίπεδα την ανεργία των νέων.
Παρά ταύτα, γονείς και παιδιά θεωρούν την τεχνική εκπαίδευση ως «δεύτερη επιλογή» -στα καθ’ ημάς ως μια υποβαθμισμένη εξέλιξη των σχολικών σπουδών- λόγω του χαμηλότερου ακαδημαϊκού της επιπέδου, αλλά και του ενδεχόμενου αδιεξόδου στο τέλος του επαγγελματικού μονόδρομου που προδιαγράφει.
Διότι, αν συγχωνευτούν τα νοσοκομεία και συμπιεστεί το νοσηλευτικό προσωπικό, τι θα απογίνει αυτός που σπούδασε νοσηλευτική κι αν η ναυτιλία περάσει κρίση, τι μπορεί να κάνει ο μηχανικός β΄; Αν όμως άλλαζε ριζικά το εκπαιδευτικό σύστημα σ΄ αυτό τον τομέα, αν υπήρχαν προοπτικές περαιτέρω σπουδών σε πανεπιστημιακό επίπεδο και δυνατότητες επαγγελματικής ευελιξίας, δεν θα άλλαζαν και οι κοινωνικές παραδοχές;
Με πρωτοβουλία της Φινλανδίας λοιπόν, οργανώθηκε μια διαδικτυακή διάσκεψη που συγκέντρωσε τις γνώσεις, τις εμπειρίες, τις καινοτομίες και τις καλές πρακτικές ως προς το πώς θα ενισχυθεί ο ρόλος της τεχνικής εκπαίδευσης και η επιρροή της στην αντιμετώπιση της νεανικής ανεργίας.
Ασχολήθηκε με το θέμα η Φινλανδία διότι είναι παθούσα από τη νεανική ανεργία - που το 2010 είχε φτάσει στο 22.5% - εν μέρει εξαιτίας του γεγονότος, ότι ο ιδιωτικός της τομέας είναι συγκεντρωμένος σε λίγες μεγάλες εταιρείες, οι οποίες δοκιμάστηκαν στην κρίση – πρόσφατο παράδειγμα η κατάρρευση της ΝΟΚΙΑ.
Η Φινλανδία λοιπόν προχώρησε σε κάποιες συστηματικές νομοθετικές και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις με στόχο την αναβάθμιση του επιπέδου της τεχνικής εκπαίδευσης. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ ικανοποιητικό – η ανεργία έπεσε στο 19.6%, καθώς σήμερα πάνω από το 50% των νέων της χώρας επιλέγουν την τεχνική εκπαίδευση, η οποία έχει γίνει πιο ανταγωνιστική από τη γενική παιδεία.
Καταληκτικά το άρθρο επισημαίνει ότι η τεχνική εκπαίδευση (που μπορεί να υποστηρίζεται από χορηγίες) θα πρέπει να εντάσσεται στη δια βίου κατάρτιση, ώστε οι απόφοιτοι να μπορούν να αναπροσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των δεξιοτήτων.
Οι καθηγητές τους επίσης θα πρέπει να είναι υψηλών προσόντων και να έχουν περάσει από παιδαγωγική κατάρτιση, ενώ θα πρέπει να ενθαρρυνθούν μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις να συνεργάζονται στον σχεδιασμό της τεχνικής εκπαίδευσης και στο πρόγραμμα των σπουδών της.
(Με μεγάλη αυτογνωσία δηλώνω, πως -προφανώς- το θέμα θα είναι γνωστό στην ευρύτερη ακαδημαϊκή κοινότητα, με περισσότερα στοιχεία από αυτά που συγκέντρωσα και από αυτά που κατάλαβα. Εγώ δεν το ήξερα και μάλλον, δεν φταίω εγώ γι΄ αυτό. Θέλω να πω, πως σε μια χώρα που δοκιμάζεται από τη νεανική ανεργία, θα έπρεπε οι προτάσεις αυτού του τύπου να συζητιούνται πια και στα καφενεία και να μην περιορίζονται σε κλειστούς ακαδημαϊκούς προβληματισμούς. Η Πολιτεία θα έπρεπε δηλαδή, να έχει καταλήξει σε δυο-τρεις εναλλακτικές προτάσεις στρατηγικής και να είχε οργανώσει μια καμπάνια ενημέρωσης του κόσμου. Αλλά μάλλον, για άλλη χώρα μιλώ, ε;)
