Παπά Ανδρέας απο τα Ανώγεια: ή με τις αλυσίδες ή με τα όπλα... είναι αναγκαία σήμερα η δημιουργία ενός νέου ΕΑΜ [video]
Παραθέτουμε τα ιστορικά στοιχεία και το τι συνέβη στα Ανώγεια τον Αύγουστο του 1944 το βίντεο αλλά και όλο το κείμενο της ομιλίας.
Στις 7 Αυγούστου 1944, ο Γερμανός λοχίας των SS Γιόζεφ Ολενχάουερ, γνωστός στην περιοχή του Μυλοποτάμου σαν «Σήφης» συνοδευόμενος από ισχυρή ομάδα Γερμανών και Ιταλών στρατιωτών, θα μεταβεί στα Ανώγεια από το γειτονικό χωριό Γενί-Γκαβέ (σημερινή Δροσιά) όπου είχε την έδρα του και θα συλλάβει 98 γυναικόπαιδα, με σκοπό να τα μεταφέρει στο Ρέθυμνο και από εκεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας.
Η οκταμελής ομάδα του ΕΛΑΣ Ανωγείων οπλίζεται κατάλληλα και περιμένει στην θέση Σφακάκι. Εκεί θα αιφνιδιάσουν τον Σήφη και την παρέα του και θα ελευθερώσουν από τα χέρια τους τα γυναικόπαιδα. Άπαντες οι γερμανοϊταλοί σκοτώνονται ή αιχμαλωτίζονται. Κανείς από τους αντάρτες και τους ομήρους δεν θα τραυματιστεί. Ο αιφνιδιασμός υπήρξε απόλυτος και η επιχείρηση κρίθηκε από τις πιο επιτυχημένες του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Επικεφαλής της αποστολής ήταν ο Μανόλης Μανουράς (Σμαϊλομανόλης). Από την ομάδα των Ανωγειανών ανταρτών τελευταίοι έφυγαν πρόσφατα από τη ζωή ο Χαραλάμπης Φρυσάλης (Φρυσαλοχαραλάμπης και ο Λευτέρης Αεράκης (Νταρολευτέρης), σε προχωρημένη ηλικία...
Η μάχη στο Σφακάκι θα είναι ένα από τα πέντε «επειδή» που θα αναφέρει η απόφαση Γερμανού διοικητή της Κρήτης για την καταστροφή των Ανωγείων. Αναφέρει χαρακτηριστικά η διαταγή:
«Επειδή η πόλις των Ανωγείων είναι κέντρο της αγγλικής κατασκοπείας εν Κρήτη και επειδή οι ανωγειανοί εξετέλεσαν τον φόνο του λοχίου φρουράρχου Γενί-Γκαβέ και της υπ' αυτών φρουράς και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το σαμποτάζ της Δαμάστας, επειδή εις Ανώγεια ευρίσκουν άσυλον και προστασίαν οι αντάρται των διαφόρων ομάδων αντιστάσεως και επειδή εκ των Ανωγείων διήλθον και οι απαγωγείς με τον Στρατηγόν Φον Κράιπερ χρησιμοποιήσαντες ως σταθμόν διαμετακομιδής τα Ανώγεια, διατάσσωμεν την ΙΣΟΠΕΔΩΣΙΝ τούτων και την εκτέλεσιν παντός άρρενος Ανωγειανού όστις ήθελεν ευρεθεί εντός του χωρίου και πέριξ αυτού εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου».
Χανιά 13 Αυγούστου 1944
Ο Στρατηγός Διοικητής Φρουρίου Κρήτης Χάινριχ ΜΥΛΛΕΡ"
Ποτέ, τόσες λίγες γραμμές, γραμμένες μάλιστα από τον κατακτητή, δεν απέδωσαν καλύτερα την ιστορία των Ανωγείων κατά την περίοδο 41-44.
Ξημερώματα της 13ης Αυγούστου 1944, εκατοντάδες Γερμανοί στρατιώτες θα κυκλώσουν αιφνιδιαστικά τα Ανώγεια. Με την υποστήριξη του πυροβολικού τους, θα αρχίσουν το καταστροφικό τους έργο.
Όσοι Ανωγειανοί - κυρίως γέροντες - βρέθηκαν εντός του κλοιού θα εκτελεστούν μαζί με τις γυναίκες που δεν θέλησαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες. Για 23 μέρες θα ανατινάζουν ένα-ένα τα 940 σπίτια του χωριού. Πριν επιδοθούν στο άθλιο έργο τους, θα λεηλατήσουν τις περιουσίες των Ανωγειανών. Για τρίτη φορά στην ιστορία τους οι Ανωγειανοί θα πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς. Το 1822 ο Σερίφ Πασσάς και το 1867 ο Ρεσίτ Πασσάς θα πυρπολήσουν το χωριό αφανίζοντας ανθρώπους και περιουσίες, ζητώντας έτσι να τιμωρήσουν τους κατοίκους του για το αδούλωτο φρόνημά τους, παρόντες πάντα στα εθνικά προσκλητήρια.
Η Μάχη στο Σφακάκι αποτελεί ακόμα και σήμερα στα Ανώγεια πηγή έμπνευσης για μαντινάδα, για τραγούδια της τάβλας και πίνακες ζωγραφικής.
Διαβάστε όλο το κείμενο της ομιλίας - κήρυγμα εδώ
