Το ρεπορτάζ του Κεφαλαίου για την στρατηγική που θα ακολουθήσουν οι τράπεζες με τα δάνεια ήταν αποκαλυπτικό. Το σχέδιο ξεκίνησε με τα θαλασσοδάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων και θα επεκταθεί με τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια. Κι εδώ χρειάζεται άμεσα η επέμβαση της Πολιτείας. Για να ισχύουν και για τους ιδιώτες εκείνα που ισχύουν για τις ανώνυμες εταιρείες.

Στην Ελλάδα έχουμε υιοθετήσει το γαλλικό δίκαιο κι έτσι στα στεγαστικά δάνεια οι δανειολήπτες είναι υπεύθυνοι για την οφειλή τους με το σύνολο της περιουσίας τους. Σε άλλες χώρες που έχουν το αγγλικό δίκαιο, η υποχρέωση του δανειολήπτη εξαντλείται στο προσημειωμένο ακίνητο.

Κάθε στεγαστικό δάνειο, λοιπόν, αντιμετωπίζεται σαν να αφορά δάνειο σε ανώνυμη εταιρεία. Κι αυτό είναι το πιο λογικό. Οι τράπεζες δανείζουν τους υποψήφιους αγοραστές ένα μέρος της αξίας του ακινήτου και με αυτό τον τρόπο πιστεύουν ότι εξασφαλίζουν τα συμφέροντά τους. Η αξίωσή τους, λοιπόν, θα πρέπει να εξαντλείται στο ακίνητο για το οποίο έχουν δανείσει ή στις εξασφαλίσεις που έχουν πάρει.

Είναι τελείως παράλογο, όπως πιστεύουμε,  να διεκδικούν κι άλλα ακίνητα, επειδή η τρέχουσα αξία του ακινήτου που έχουν προσημειώσει δεν καλύπτει το σύνολο της απαίτησής τους.

Θα πει κάποιος ότι ο Νόμος τους καλύπτει. Γι΄ αυτό υπάρχουν λοιπόν οι Νόμοι, για να αλλάζουν. Πρόκειται για θέμα πρώτης γραμμής που ο πολιτικός κόσμος πρέπει να το δει με ιδιαίτερη προσοχή. Διαφορετικά αυτό που θα συμβεί θα είναι μία καταστροφή άνευ προηγουμένου για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Όσο υπεύθυνοι είναι οι άνθρωποι αυτοί για το δάνειο που πήραν, άλλο τόσο υπεύθυνη είναι και η τράπεζα που τους το έδωσε.

Πιο πολύπλοκα μοιάζουν να είναι τα πράγματα στα καταναλωτικά δάνεια. Εκεί όπου οι τράπεζες είχαν εξωτικά επιτόκια, επειδή ακριβώς αναγνώριζαν τον μεγάλο βαθμό της επισφάλειας. Ήξεραν ότι πρόκειται για χρήματα που μπορεί στο μέλλον να μην τα έπαιρναν πίσω στο 100%. Ήξεραν επίσης που τα έδιναν. Αν δεν το γνώριζαν, τότε δεν έκαναν καλά την δουλειά τους.

Όσο επικίνδυνο είναι να πει κανείς ότι οι οφειλέτες καταναλωτικών δανείων δεν οφείλουν λόγω της κρίσης, άλλο τόσο επικίνδυνο είναι να υπολογιστούν οι οφειλές τους με βάση τα υπερβολικά επιτόκια των τραπεζών. Χρειάζεται επειγόντως να υπάρξει διάλογος για το θέμα και στην συνέχεια να σηκωθεί ένα δίκτυ προστασίας για τους δανειολήπτες, αλλά και για τις τράπεζες από τους κατ΄ επάγγελμα κακοπληρωτές.

Στην Ελλάδα έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα την τελευταία στιγμή. Τρέχουμε μόνιμα να σβήσουμε την φωτιά, ενώ γνωρίζουμε από πριν όλες τις πιθανές εστίες. Αυτή την φορά ας μην γίνει έτσι. Τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια είναι μεγαλύτερο θέμα ακόμη κι από εκείνο των φόρων στα ακίνητα. Αφορά όλους μας. Ωστόσο, δεν έχουμε δει κάποιον να ασχολείται σχετικά. Αν πιάσει φωτιά το δάσος, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να συζητάμε για ρυθμίσεις. Ο πανικός θα είναι τέτοιος που είναι βέβαιο ότι θα τσαλαπατηθεί το δίκαιο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.

Θανάσης Μαυρίδης
capital