Του Κώστα Χαρδαβέλλα

Από το 1965 έχουν ξεκινήσει οι αρχαιολογικές ανασκαφές στην Αμφίπολη και ενώ όλοι οι αρχαιολόγοι συμφωνούσαν ότι «κάτι σπουδαίο κρύβεται στην περιοχή», για τουλάχιστον δύο δεκαετίες ο χώρος εγκαταλείφθηκε στο έλεος αρχαιοκάπηλων!
Πρωτεργάτης των ανασκαφών της Αμφίπολης ήταν ο αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης που από το 1965 μέχρι και το θάνατό του στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, αφιέρωσε τη ζωή του στην ανεύρεση των αρχαιολογικών θησαυρών της περιοχής. Ο αείμνηστος αρχαιολόγος είχε από τότε εκφράσει την θεωρία ότι εκεί βρίσκεται ο τάφος της Ρωξάνης και του γιου τού Μεγάλου Αλεξάνδρου ενώ μετά το θάνατο του Δημήτρη Λαζαρίδη, η κόρη του αρχαιολόγος Καλλιόπη Λαζαρίδη συνέχισε με αυταπάρνηση την ανασκαφή στο χώρο του Γυμνασίου. Οι κατά καιρούς επικεφαλής της αρμόδιας Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων κατέβαλαν επίσης υπεράνθρωπες προσπάθειες για να ολοκληρώσουν το έργο του αλλά οι εκάστοτε κυβερνήσεις και το υπουργείο Πολιτισμού ήταν οι μεγάλοι απόντες στο πέρασμα των ετών. Ανύπαρκτοι προϋπολογισμοί, ελάχιστο επιστημονικό και εργατικό προσωπικό και διενέργεια μόνο «σωστικών ανασκαφών» μετά από αίτημα κατοίκου που ήθελε να χτίσει στην περιοχή, ήταν η προσφορά των ελληνικών κυβερνήσεων από τα τέλη της δεκαετίας του ΄80 στην Αμφίπολη.
Το μεγάλο ωστόσο «έγκλημα» που έχει γίνει στην περιοχή ακούει στο όνομα «λαθρανασκαφές», καθώς αποτελεί κοινό μυστικό ότι οι Σέρρες βρισκόταν για δεκαετίες στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των αρχαιοκαπήλων. Δύο από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη δραστηριότητα αρχαιοκάπηλων στη Βόρεια Ελλάδα είναι αφενός αυτή που περικλείει τους αρχαιολογικούς χώρους των Φιλίππων και της Αμφίπολης, αφετέρου αυτή που βρίσκεται μεταξύ της Αμφίπολης, της Απολλωνίας και της Στρατωνίκης.
Μάταια ζητούσαν οι κατά καιρούς Έφοροι την ενίσχυση της φύλαξης και την αστυνόμευση όχι μόνο του αρχαιολογικού χώρου της Αμφίπολης αλλά της ευρύτερης έκτασης που ήταν γεμάτη από αρχαία νομίσματα καθώς η Αμφίπολη ήταν για χρόνια κέντρο του μακεδονικού εμπορίου και ένα από τα κυριότερα βασιλικά νομισματοκοπεία του μακεδονικού κράτους. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄90 κάθε φορά που έβρεχε το χώμα γέμιζε με αρχαία νομίσματα που έβγαιναν στην επιφάνεια «σαν τα σαλιγκάρια» και γίνονταν βορά στους αρχαιοκάπηλους που «έτριβαν τα χέρια τους».




newsbomb