«Πρόσφυγες, τότε και σήμερα» έχει τίτλο το κεντρικό αφιέρωμα της 13ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που διοργανώνεται σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης από 12 έως και 15 Μαΐου και σκοπεύει να αναδείξει τόσο τη σύγχρονη πραγματικότητα του προβλήματος, όσο και τις ιστορικές διαστάσεις του.

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει θεματική έκθεση βιβλίων, συζητήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, πολυσυλλεκτική έκθεση φωτογράφων και φωτορεπόρτερ και προβολές ταινιών σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Με ελάχιστη οικονομική στήριξη (λιγότερο από 200.000 ευρώ), με αμφισβητούμενη τη βιωσιμότητα αλλά και την επίσημη «στέγασή» της στην πόλη, η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης ξεκινά την Πέμπτη την 13η διοργάνωση της.

Η 13η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου θα φιλοξενήσει φέτος 284 εκδηλώσεις (135 του γενικού προγράμματος, 27 στο πλαίσιο του αφιερώματος στους πρόσφυγες, 46 στο πλαίσιο του φεστιβάλ Μετάφρασης και 76 στον χώρο της νεανικής και παιδικής γωνιάς του βιβλίου).

Φέτος, τιμώμενη χώρα είναι η Ρωσία, στο πλαίσιο του Έτους Ελλάδας-Ρωσίας. Σε κεντρικό χώρο 500 τ.μ., η Ρωσία θα παρουσιάσει ένα πανόραμα της πολιτιστικής της πραγματικότητας, που περιλαμβάνει παρουσιάσεις συγγραφέων και ποιητών, σύγχρονων αισθητικών και λογοτεχνικών ρευμάτων, προβολές ταινιών και animation, αλλά και παρουσιάσεις προγραμμάτων μετάφρασης (από τα ρωσικά στα ελληνικά). Θα παρουσιαστούν επίσης θησαυροί των μουσείων της Ρωσίας.

Το Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, που έτυχε θερμής υποδοχής από τους νέους συγγραφείς αλλά και το κοινό, διευρύνεται φέτος με διεθνείς συμμετοχές από το Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Τορόντο και από άλλες χώρες.

Το Φεστιβάλ Μετάφρασης, το οποίο στη φετινή διοργάνωση θα φιλοξενηθεί σε ξεχωριστό περίπτερο, περιλαμβάνει ενημερωτικές και διαδραστικές εκδηλώσεις με ευρωπαϊκούς φορείς, ινστιτούτα και αντίστοιχα τμήματα των ελληνικών πανεπιστημίων. Θα πραγματοποιηθούν σεμινάρια μετάφρασης και παρουσιάσεις των νέων προγραμμάτων στήριξης της λογοτεχνικής μετάφρασης.

Το σύνολο των εκδοτών-εκθετών που μετέχουν στην φετινή έκθεση είναι 294 (214 Έλληνες εκδότες και 80 ξένοι από 20 χώρες).

«Υποστηρίζουμε ότι ο πολιτισμός είναι ο πλούτος της χώρας. Δεν είναι θεωρητική έννοια όμως αυτό. Ο πολιτισμός θα πρέπει να παράξει πλούτο γιατί... τίποτα δεν γίνεται χωρίς χρήματα», έλεγε χαρακτηριστικά σήμερα ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης σχολιάζοντας την αναγκαιότητα παραμονής της διοργάνωσης στην πόλη, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε με αφορμή την έναρξη της 13ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου.

Στην έκθεση θα λάβουν μέρος εκδότες και συγγραφείς από την Κίνα, τον Καναδά, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ουκρανία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Τουρκία, την Κροατία, τη Σλοβακία, τη Σερβία, τη Ρουμανία και την Αλβανία. Επίσης θα πραγματοποιηθούν λογοτεχνικές και επαγγελματικές συναντήσεις, θεματικές ημερίδες, ομιλίες, στρογγυλά τραπέζια και παιδικά, εικαστικά και θεατρικά δρώμενα.

Στα περίπτερα 13 και 15 και στις αίθουσες που φέτος πήραν τα ονόματα «Πρόσφυγες» (στο περίπτερο 13), «Ουίλιαμ Σαίξπηρ» (στο περίπτερο 15, προς τιμήν της συμπλήρωσης 400 ετών από τον θάνατο του βρετανού βάρδου) και «Αριστοτέλης» (στο περίπτερο 15 επίσης) , στο Φιλολογικό Καφενείο, την αίθουσα «Βαβέλ- στον κόσμο της μετάφρασης», θα βρεθούν στο τετραήμερο 12-15 Μαΐου δεκάδες Έλληνες και ξένοι συγγραφείς.

Ανάμεσα τους, ο πολυδιαβασμένος στην Ελλάδα Σκωτσέζος του βρετανικού νουάρ Φίλιπ Κερ και ο Λορέν Μπινέ από τη Γαλλία, ο μεταφραστής, επιμελητής και εμπνευστής του Translation Slam Ντάνιελ Χαν (μετέφρασε από μυθιστορήματα του νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου ως την αυτοβιογραφία του βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή Πελέ και ο οποίος θα μιλήσει για τη μεταφρασμένη λογοτεχνία και τη θέση της στην παγκόσμια αγορά του βιβλίου), ο Βρετανός κομίστας Ρομπ Ντέιβις, συνεργάτης του Guardian και του Random House, και ο Γάλλος κομίστας Μαρκ Μπουταβάν, η βραβευμένη ισραηλινή πεζογράφος Αβιράμα Γκόλαν, η κόρη του πάλε ποτέ κραταιού Ισραηλινού στρατηγού Μοσέ Νταγιάν, Γιαέλ, ο βραβευμένος με το βραβείο Άντερσεν 2014 Ιταλός συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας Λουίτζι Μπαλερίνι κ.ά., καθώς και δεκάδες έλληνες συγγραφείς (Πέτρος Μάρκαρης, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Σοφία Νικολαΐδου, Βασίλης Αμανατίδης, Μίμης Ανδρουλάκης, Σπύρος Γιανναράς, Ισίδωρος Ζουργός, Θωμάς Κοροβίνης, Θανάσης Τριαρίδης κ.ά).

Στην «τιτάνια προσπάθεια των διοργανωτών προκειμένου να κρατηθεί ζωντανός ο θεσμός» αναφέρθηκε ο καθηγητής Γιώργος Παπαναστασίου (αναπληρωτής καθηγητής Ιστορικής Γλωσσολογίας του ΑΠΘ στο Τμήμα Φιλολογίας - διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών - Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη), εκπροσωπώντας τον βασικό οργανωτή θεσμό, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.

Η 13η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται με τη συνδιοργάνωση του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, της ΔΕΒ-HELEXPO, των Ελλήνων εκδοτών και του Δήμου Θεσσαλονίκης, υπό την εποπτεία και με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν από τις 9 το πρωί (στην παιδική γωνιά), καθημερινά, και θα διαρκούν ως τις 22:00 το βράδυ.

Η τελετή των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί στις 7 το απόγευμα της Πέμπτης 12 Μαΐου στο περίπτερο 15, ενώ θα ακολουθήσει στους γειτονικούς χώρους του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης ξενάγηση στην έκθεση «Πέρα απ’ την κοινή λογική- έργα της Ρώσικης Πρωτοπορίας από τη συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης».