Με την έγκριση του νομοσχεδίου για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, που θα ενισχύσει τις εξουσίες του υπό το νέο προεδρικό σύστημα ο Ταγίπ Ερντογάν άνοιξε το δρόμο για το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου.

Το νομοσχέδιο των 18 άρθρων πέρασε απ’ την τουρκική εθνοσυνέλευση τον περασμένο μήνα, χωρίς ωστόσο να αποσπάσει την έγκριση της πλειοψηφίας των δύο τρίτων, που ήταν αναγκαία για να γίνει νόμος του κράτους. Με τη βούλα του Ερντογάν το νομοσχέδιο θα πάει τώρα σε δημοψήφισμα, σε μια βαθιά διχασμένη χώρα, που βρίσκεται ακόμη υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης.

Με την αναθεώρηση του συντάγματος, την οποία στηρίζουν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και οι εθνικιστές σύμμαχοί τους στη βουλή, ο Ερντογάν θα μπορέσει να διεκδικήσει άλλες δύο φορές την επανεκλογή του και να κρατήσει τα ηνία της Τουρκίας μέχρι το 2029!

Οι μεταρρυθμίσεις, που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, προβλέπουν μεταξύ άλλων την κατάργηση του πόστου του πρωθυπουργού, την ενίσχυση των προεδρικών εξουσιών ως προς τη στελέχωση του δικαστικού σώματος και του υπουργικού συμβουλίου, τη μείωση του ορίου ηλικίας στα 18 για τους υποψήφιους πολιτικούς και την αύξηση του αριθμού των βουλευτών. Ο πρόεδρος θα μπορεί να διαλύει τη βουλή, η οποία, ωστόσο, θα μπορεί με τη σειρά της να απαιτεί νέες προεδρικές εκλογές.

Οι επικριτές του νομοσχεδίου λένε ότι ανοίγει το δρόμο για μια μονοκρατορία του Ερντογάν, χωρίς επαρκείς ασφαλιστικές δικλείδες και ελέγχους από μια αφοσιωμένη σ’ αυτόν κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Λένε ότι έτσι ο «σουλτάνος» θα εδραιωθεί στην εξουσία εν μέσω ενός συνεχιζόμενου πογκρόμ διώξεων κατά πολιτικών του αντιπάλων, αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ και δημοσίων λειτουργών.

Οι οπαδοί του Ενρτογάν απ’ την άλλη λένε ότι με το προεδρικό σύστημα η Τουρκία θα απαλλαγεί απ’ την αστάθεια των επισφαλών κοινοβουλευτικών συνασπισμών που την οδήγησε στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης τη δεκαετία του ‘90 και θα αναδυθεί «ισχυρή» κι έτοιμη για τις μελλοντικές προκλήσεις.

Η διαμάχη αυτή έχει εντείνει το ρήγμα σε μια βαθιά πολωμένη κοινωνία και θα το διευρύνει ακόμη περισσότερο καθώς η χώρα οδεύει στο δημοψήφισμα, λένε αναλυτές. Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ προπαγανδίζουν ότι αν ο λαός δεν επικυρώσει το νομοσχέδιο, εκείνοι που θα βγουν κερδισμένοι θα είναι το λεγόμενο «Ισλαμικό Κράτος» κι οι Κούρδοι αυτονομιστές. Οι αντίπαλοι, απ’ την άλλη λένε ότι το ΝΑΙ θα στρώσει το δρόμο για τη δικτατορία.

Η Τουρκία προσπαθεί να συνέλθει από τις απανωτές τρομοκρατικές επιθέσεις καθώς και τους μετασεισμούς της απόπειρας πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου, που συγκλόνισε τη χώρα και μεταμόρφωσε το πολιτικό της τοπίο. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν αποπεμφθεί απ’ τις θέσεις τους στην κυβέρνηση, τα ΜΜΕ, τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, την αστυνομία, το στρατό και το δημόσιο τομέα για τις φερόμενες διασυνδέσεις τους με το κίνημα του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ ιμάμη Γκιουλέν, που ο Ερντογάν κατηγορεί ως ενορχηστρωτή της απόπειρας ανατροπής του.