Μάνα, ο κόσμος του ανθρώπου! ...της Ανατολής Γκαγκοπούλου*
Όποιος έχασε ή κινδύνεψε να χάσει τη
μάνα του έχει συνειδητοποιήσει άμεσα όσα του προσέφερε, έχει κατανοήσει το ρόλο
αυτού του τόσο σημαντικού προσώπου στη ζωή του. Όσοι πάλι εξακολουθούν να
χαίρονται την παρουσία και τη φροντίδα της και μόνο στην ιδέα πως μπορεί να τη
χάσουν αναστατώνονται και διώχνουν γρήγορα την ανυπόφορη αυτή σκέψη. Διότι στο
πρόσωπο της μάνας συγκεντρώνονται θετικές έννοιες και συναισθήματα όπως αγάπη, υπευθυνότητα,
τρυφερότητα, φροντίδα, αφοσίωση, παρηγοριά, εμπιστοσύνη∙ σχεδόν όλα όσα αναζητάει κάποιος στις σχέσεις του με τους
ανθρώπους σε όλη τη διάρκεια της ζωής του εντοπίζονται και συναιρούνται σε ένα
μόνο άτομο, σε ένα μόνο ρόλο, αυτόν της μάνας. Πολλαπλός και σύνθετος ο ρόλος της,
καθοριστικές η παρουσία ή η απουσία της, η παρεμβατικότητα, η στοργή ή η αυστηρότητά
της στη ζωή του παιδιού. Μπορεί να δημιουργήσει ανθρώπους ολοκληρωμένους και
ισορροπημένους ή ανθρώπους ψυχικά τραυματισμένους και δυστυχισμένους που θα
χρειαστεί να δουλέψουν πάρα πολύ με τον εαυτό τους προκειμένου να
επαναπροσδιορίσουν την προσωπικότητά τους.
Η μητέρα δεν γεννά μόνο, υπάρχουν
εξάλλου και μητέρες που δεν γέννησαν οι ίδιες τα παιδιά που μεγαλώνουν, η
μητέρα διαμορφώνει χαρακτήρες, πλάθει ανθρώπους με τη δύναμη του ενστίκτου αλλά
κυρίως με τη συνειδητή αγάπη της, δίνει πρότυπα ζωής στις κόρες της και πρότυπα
γυναικών στους γιους της. Με την αδιάλειπτη και σταθερή παρουσία της αλλά και
με τον ποιοτικό χρόνο που περνά με τα παιδιά της προσδιορίζει τη ζωή τους.
Μπορεί και άλλα πρόσωπα να αποβούν καθοριστικά στη μετέπειτα πορεία του
παιδιού, ωστόσο η μητρική φιγούρα είναι εμβληματική, με πρωτεύουσα σημασία.
Η ποιότητα όμως της προσφοράς της
εξαρτάται-πέρα από το προσωπικό της απόθεμα αγάπης και υπευθυνότητας- και από
τη στήριξη που έχει η ίδια από το σύντροφό της, τον κοινωνικό περίγυρο, τους
θεσμούς και τις υπηρεσίες του κράτους στο οποίο ανατρέφει τα παιδιά της. Αν
λοιπόν θέλει μια κοινωνία ή μια συντεταγμένη πολιτεία να έχει υγιείς και
υπεύθυνους πολίτες, καλό θα ήταν να φρόντιζε έτσι ώστε να μπορεί μια μητέρα να
αναθρέψει τα παιδιά της χωρίς στερήσεις και ανασφάλεια. Διότι μπορεί το πρώτο
ζητούμενο να είναι η επιβίωση και πράγματι αυτήν αγωνίζονται να προσφέρουν στα
παιδιά τους οι μάνες της εμπόλεμης ζώνης, οι μάνες πρόσφυγες που
θαλασσοπνίγονται ή στοιβάζονται σε στρατόπεδα «σωτηρίας» όμως στις σύγχρονες
κοινωνίες «δυτικού τύπου» η επιβίωση παίρνει άλλες μορφές με κύρια αυτήν της εύρεσης
αξιοπρεπούς εργασίας που επιτρέπει σε μια μάνα να ζήσει η ίδια και τα παιδιά
της.
Με την ανεργία να πλήττει ιδιαίτερα
τις μητέρες, με τις αμοιβές εργασίας να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, με την
ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την εκπαίδευση να υποβαθμίζονται διαρκώς πώς θα
βοηθηθούν οι μητέρες στο δύσκολο ρόλο τους; Σε μια χώρα που δε διαθέτει παροχές
προς τις ανύπαντρες μητέρες και τις μονογονεϊκές οικογένειες, πώς γιορτάζουν
και τιμούν τη μητρότητα; Τυπικά, με τη διοργάνωση εκδηλώσεων όπου εξαίρονται
όλες οι ικανότητες του «μαγικού» αυτού πλάσματος που τα καταφέρνει με στερήσεις
και χωρίς ουσιαστική βοήθεια από την πολιτεία, ουσιαστικά με το γλυκό φιλί και
το λουλουδάκι από το παιδικό ή ενήλικο χέρι που ξέρει καλά πως η μανούλα, η
μάνα, θα είναι δίπλα του μέχρι να κλείσει τα μάτια της παρά τα προβλήματα και
τα εμπόδια που καλείται να υπερβεί για να εκπληρώσει το ρόλο της.
Αφιερωμένο
στις μάνες που έφυγαν νωρίς….
*Η Ανατολή Γκαγκοπούλου είναι φιλόλογος - εκπαιδευτικός στο 2ο ΓΕΛ Ωραιοκάστρου
