Σε συμφωνία επί της αρχής να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού κατέληξαν το πρωί της Παρασκευής οι ηγεσίες της Ενωσης των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας (CSU) με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) στη Γερμανία.

Επειτα από ολονύκτιες συζητήσεις τα τρία κόμματα συμφώνησαν σε ένα κοινό κείμενο, που θα αποτελέσει τη βάση των περαιτέρω συνομιλιών για το προγραμματικό πλαίσιο.

Στο κείμενο, έκτασης 28 σελίδων, αποτυπώνονται οι θέσεις των τριών κομμάτων στα 14 κεφαλαιώδη θέματα που τέθηκαν στις προκαταρκτικές συνομιλίες και το θέμα της λειτουργίας του κυβερνητικού σχήματος.

Οι διαφορές σε πολλά ζητήματα παραμένουν και σύμφωνα με όλες τις πλευρές θα χρειαστούν μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί η τελική προγραμματική συμφωνία.

Οι βασικές διαφορές εντοπίζονται στο δημοσιονομικό πλαίσιο (φορολογία και κοινωνική πολιτική), στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και στο μεταναστευτικό.

Στο προοίμιο της εισήγησης επισημαίνεται ότι η Ενωση CDU/CSU και το SPD επιθυμούν να διαμορφώσουν μια «σταθερή και αποτελεσματική κυβέρνηση», να ενισχύσουν «την κοινωνική συνοχή στη χώρα» και επίσης να «εργαστούν για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Στο κρίσιμο κεφάλαιο των δημοσιονομικών η Ενωση επιμένει ότι το περιθώριο για επιπλέον δαπάνες της κυβέρνησης είναι αυτό που ορίζεται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, δηλαδή 45 δισ. ευρώ για την επόμενη τετραετία. Από το άθροισμα όμως των επιμέρους προτάσεων που επεξεργάστηκαν οι διαπραγματευτικές ομάδες, το ποσό που θα χρειαστεί για να υλοποιηθούν οι επιμέρους συμφωνίες είναι σχεδόν διπλάσιο.

Οι Σοσιαλδημοκράτες πρότειναν αύξηση του υψηλότερου φορολογικού συντελεστή από το 42% στο 45%, κάτι όμως που δεν έγινε δεκτό από την Ενωση CDU/CSU. Ενδεικτική είναι η αναφορά του υπουργού Οικονομικών της Βαυαρίας και διαδόχου του Χορστ Ζεεχόφερ στην πρωθυπουργία του κρατιδίου, Μάρκους Σόντερ, ότι οι καλοί κάνουν τα λεφτά, κατά συνέπεια δεν πρέπει να φορολογηθούν παραπάνω.

Στο θέμα της εισφοράς αλληλεγγύης πάντως οι τρεις πλευρές συμφώνησαν να μειωθεί κατά 10 δισ. ευρώ μέχρι το 2021.

Στον τομέα υγείας, κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας επιτεύχθηκε επί της αρχής συμφωνία για κοινή χρηματοδότηση της υποχρεωτικής-δημόσιας ασφάλισης υγείας, με ίσες εισφορές από εργαζομένους και εργοδότες.

Η συνολική εισφορά είναι σήμερα στο 14,6% και η πρόσθετη εισφορά θα ανέλθει σε 1%. Για τις συντάξεις τέθηκε στόχος να σταθεροποιηθούν μέχρι το 2025 στο 48% των μισθών.

Συμφωνία επιτεύχθηκε και για τη θεσμοθέτηση κατώτατης σύνταξης αλληλεγγύης για τους ηλικιωμένους με χαμηλά εισοδήματα.

Για τη μέριμνα των παιδιών συμφωνήθηκε να γίνουν βελτιώσεις στο σύστημα των βρεφονηπιακών και παράλληλα να προωθηθεί η ίδρυση κέντρων φροντίδας, με χρηματοδότηση από τον κεντρικό προϋπολογισμό προς τους δήμους και τις τοπικές κυβερνήσεις.

Στο μεταναστευτικό και το ζήτημα της οικογενειακής επανένωσης των προσφύγων που έχουν καθεστώς προσωρινής προστασίας, έγινε πιο ελαστικό το όριο που είχε θέσει η Ενωση για την υποδοχή 200.000 αιτούντων άσυλο τον χρόνο. Το όριο θα κυμαίνεται από 180.000 έως 220.000 πρόσφυγες ετησίως.

Ως προς την οικογενειακή επανένωση, οι Σοσιαλδημοκράτες υποχώρησαν από τις αρχικές τους προτάσεις και ο συμβιβασμός επήλθε στις 1.000 οικογένειες τον μήνα, αριθμός πολύ χαμηλός σε σχέση με τις αιτήσεις που εκκρεμούν (70.000 σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία). Οι οριστικές αποφάσεις πάντως αναμένεται να ληφθούν στο τέλος του νέου γύρου διαπραγματεύσεων, όπως επισημαίνεται από την ηγεσία του SPD.

Από την πλευρά τους, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Χριστιανοκοινωνιστές έκαναν βήματα προσέγγισης με τους Σοσιαλδημοκράτες στο θέμα της Ε.Ε. και δέχθηκαν σαφή αναφορά στον ESM και στο πλαίσιο των προτάσεων του Γάλλου προέδρου Μακρόν, δίχως όμως επισήμανση στα επίμαχα θέματα του κοινού προϋπολογισμού της ευρωζώνης και της θέσπιση θέσης υπουργού Οικονομικών.

Οι τρεις δυνητικοί εταίροι δηλώνουν ότι τάσσονται υπέρ του μετασχηματισμού του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, που θα υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο.

Δηλώνουν επίσης ότι τάσσονται υπέρ της ενίσχυσης του κοινοτικού προϋπολογισμού για τη διαμόρφωση ενός επενδυτικού κεφαλαίου της ευρωζώνης, με στόχο την ενίσχυση της σταθερότητας, την προώθηση των μεταρρυθμίσεων και την κοινωνική σύγκλιση.

Για το πλαίσιο Μακρόν τονίζεται η διάθεση της Ενωσης και των Σοσιαλδημοκρατών για στενή συνεργασία της Γερμανίας με τη Γαλλία, με στόχο τη μεταρρύθμιση και ενίσχυση της ευρωζώνης ώστε να γίνει ισχυρότερη και αποτελεσματικότερη σε ενδεχόμενες νέες κρίσεις.

Οι διατυπώσεις της συμφωνίας παραπέμπουν σε ένα modus vivendi, που θα χρειαστεί και ένα modus operandi ώστε το νέο κυβερνητικό σχήμα να είναι σταθερό και αποτελεσματικό, όπως δήλωσαν ότι επιθυμούν και οι τρεις πλευρές.

Ποιες θα είναι οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, ώστε να γίνει αποτελεσματικότερο σε σύγκριση με το σημερινό -όπως κατ’ επανάληψη έχει δηλώσει ο Μάρτιν Σουλτς-, δεν έχει γίνει σαφές.

Στο τραπέζι των προκαταρκτικών συνομιλιών τέθηκε το σενάριο να διαχωριστεί το υπουργείο Οικονομικών σε δύο υπουργεία, το ένα Ευρωπαϊκής Πολιτικής. Ωστόσο, αυτό το ενδεχόμενο δεν φαίνεται να διευκολύνει τους Σοσιαλδημοκράτες.

Στις 21 Ιανουαρίου θα γίνει το συνέδριο του κόμματος, προκειμένου να αποφανθεί για τη συμμετοχή ή μη σε νέο κυβερνητικό συνασπισμό υπό την Ανγκελα Μέρκελ.

Οι διαπραγματευτές του SPD απέφυγαν να μιλήσουν προσωπικά επί της βασικής συμφωνίας. Ομως ο πρόεδρος της Νεολαίας, Κέβιν Κένερτ, με ανάρτησή του στο twitter πρωί πρωί, πριν διαρρεύσουν οι πληροφορίες για τη συμφωνία, ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την καμπάνια κατά του μεγάλου συνασπισμού.