«Κινητικότητα» και στα σκουπίδια
Στροφή 180 μοιρών, σε σύγκριση με τα ισχύοντα, επιχειρεί το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για το θεσμικό πλαίσιο των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ).
Ανάμεσα στις αλλαγές που προτείνει η νομοθετική πρωτοβουλία -αναρτημένη προς διαβούλευση έως τις 8 Φεβρουαρίου- είναι η δυνατότητα σύστασης έως τριών ΦοΔΣΑ ανά περιφέρεια (εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση της Αττικής, με το νομοσχέδιο να μην αναφέρεται στον ΕΔΣΝΑ), καταργώντας την υποχρέωση συγχώνευσης των φορέων της ίδιας περιφέρειας σε ένα σχήμα.
Ως εκ τούτου, το νομοσχέδιο έρχεται να διευκολύνει τις «φυγόκεντρες» τάσεις που έχουν εμφανιστεί ανά την ηπειρωτική χώρα, δίνοντας τη δυνατότητα σε όμορους δήμους να «αποκολληθούν» από τον ΦοΔΣΑ στον οποίο υπάγονται σήμερα, συστήνοντας έναν νέο.
Πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι, μέχρι στιγμής, η υποχρεωτική συγχώνευση των ΦοΔΣΑ μιας περιφέρειας (πρόβλεψη του νόμου 4071/2012) κατέστη στην πράξη ανεφάρμοστη από τους ίδιους τους δήμους: η σχετική προθεσμία έχει λάβει περίπου 10 παρατάσεις σε 6 χρόνια, καθώς σε ένα τμήμα τους οι δήμοι ήταν απρόθυμοι να προχωρήσουν στις συγχωνεύσεις.
Ετσι, με το νομοσχέδιο, εντός μιας περιφέρειας μπορεί να συσταθεί νέος ΦοΔΣΑ, εφόσον -συνοπτικά και μεταξύ άλλων- υπάρχουν:
Το νομοσχέδιο ειδικά για τις νησιωτικές περιφέρειες (Β. Αιγαίου, Ν. Αιγαίου, Ιονίων Νήσων) προβλέπει τη σύσταση διαβαθμιδικού συνδέσμου, δηλαδή με τη συμμετοχή και των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης.
Οι δήμοι, όμως, όλης της χώρας, θα είναι αυτοί που θα έχουν τις αρμοδιότητες όπως:
Ακόμη, το νομοσχέδιο θεσπίζει την υποχρέωση του ΦοΔΣΑ να καταβάλλει «πράσινο» αντισταθμιστικό τέλος (ύψους 1% επί των ετήσιων εσόδων του) στους δήμους που φιλοξενούν ή επιβαρύνονται από τη λειτουργία ΧΥΤ και μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων.
Τα χρήματα προβλέπεται να διατίθενται αποκλειστικά για περιβαλλοντικά έργα και δράσεις (το 60% στην κοινότητα που φιλοξενεί την εγκατάσταση, 40% στις όμορες κοινότητες).
Ανάμεσα σε άλλα, η τιμολογιακή πολιτική του ΦοΔΣΑ θα καθορίζεται από:
α) την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» (κατά τον νόμο 2939/2001),
β) την αρχή της ανταποδοτικότητας και της διαφάνειας,
γ) τη δημιουργία κινήτρων για τη μείωση των παραγόμενων αποβλήτων.
Πηγές του υπουργείου Εσωτερικών χαρακτηρίζουν το νομοσχέδιο ως «μια τομή με προβολή στην επόμενη δεκαετία, όπου μιλάμε για αποκεντρωμένη διαχείριση και εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας», ενώ τονίζουν ότι η σύνταξή του έγινε έπειτα από επισκέψεις σε όλες τις περιφέρειες της χώρας και σύνθεση απόψεων στελεχών της Αυτοδιοίκησης, με το τελικό αποτέλεσμα να στοχεύει στην ενίσχυση του ρόλου των δήμων, αλλά και στη δυνατότητά τους να επιλέξουν οι ίδιοι τον τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων που παράγουν.
Πρόκειται για τη δεύτερη φορά, σε δύο χρόνια, που το υπουργείο συντάσσει νομοσχέδιο για τους ΦοΔΣΑ. Την πρώτη, την άνοιξη του 2016, επί υπουργικής θητείας Π. Κουρουμπλή, το νομοσχέδιο δεν προχώρησε ποτέ πέρα από το στάδιο της διαβούλευσης.
Συνάντησε τις αντιδράσεις της ΚΕΔΕ, η οποία επίμονα ζήτησε διορθώσεις. Το νέο νομοσχέδιο έχει σημαντικές διαφοροποιήσεις.
Ωστόσο, οι πρώτες πληροφορίες από τον χώρο της αυτοδιοίκησης μιλούν για πολλές ενστάσεις απέναντι στη νέα πρωτοβουλία, σε βαθμό που η ΚΕΔΕ αναμένεται να δεχθεί εισηγήσεις σύμφωνα με τις οποίες το νομοσχέδιο «δεν διορθώνεται, απορρίπτεται και συντάσσεται εκ νέου».
Πηγή: www.efsyn.gr