Η αποκάλυψη ότι τα στοιχεία από τα προφίλ 50 εκατομμυρίων ανθρώπων συλλέχθηκαν από το Facebook, έτσι ώστε η Cambridge Analytica να μπορέσει να τους εμφανίζει στοχευμένες πολιτικές διαφημίσεις αποτελεί ένα τεράστιο πλήγμα για το κοινωνικό δίκτυο που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς αντιμετωπίζει την προστασία προσωπικών δεδομένων και πώς τελικά τα διαθέτει και για ποιους. 

 

Καθώς τα στελέχη του Facebook αμφισβητούν στο Twitter το κατά πόσον αυτό αποτελεί “παραβίαση της ιδιωτικότητας", το αποτέλεσμα για τους χρήστες είναι το ίδιο: τα προσωπικά τους δεδομένα που καταγράφονται στην πλατφόρμα, χρησιμοποιούνται για σκοπούς που οι ίδιοι αγνοούν ή με τους οποίους ενδέχεται να είναι διαμετρικά αντίθετοι. 

 

Είναι τόσο «προστατευτικό» και κτητικό με τα στοιχεία των χρηστών του το Facebook, που είναι σχεδόν ακατόρθωτο για οποιονδήποτε ερευνητή να μελετήσει τις ακριβείς επιπτώσεις του στην κοινωνία.

 

Το Facebook έχει περίεργο ιστορικό στην προστασία της ιδιωτικής ζωής. Το επιχειρηματικό του μοντέλο βασίζεται στη συλλογή δεδομένων. Γνωρίζει το πραγματικό σας όνομα, ποιοι είναι οι φίλοι σας, τις προτιμήσεις σας και τα ενδιαφέροντά σας, πού βρίσκεστε, ποιες τοποθεσίες επισκεφθήκατε, πώς μοιάζετε και πώς μιλάτε. 

 

Χρησιμοποιεί όλα αυτά τα δεδομένα για να είναι εξαιρετικά στοχευμένος ο τρόπος με τον οποίον θα σας βρούνε οι πελάτες του: και πελάτες του δεν είστε εσείς, είναι οι διαφημιστές. 

 

Από την άλλη πλευρά, το Facebook θέλει πάρα πολύ να κρατήσει αυτά τα δεδομένα - το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα-  για τον εαυτό του, και επομένως τα φυλάει ως κόρην οφθαλμού. Το Facebook δεν έχει αντιμετωπίσει ως τώρα κάποιο αξιόλογο χακάρισμα των δεδομένων του, όπως στο παρελθόν συνέβη με το Yahoo, το Equifax ή το LinkedIn. 

 

Είναι τόσο «προστατευτικό» και κτητικό με τα στοιχεία των χρηστών του το Facebook, που είναι σχεδόν ακατόρθωτο για οποιονδήποτε ερευνητή να μελετήσει τις ακριβείς επιπτώσεις του στην κοινωνία. 

 

Δυστυχώς για τους ερευνητές, η πρόσφατη υπεξαίρεση δεδομένων που ήρθε στο φως, είναι πιθανό να κάνει τη δουλειά τους ακόμη πιο δύσκολη. Τα προφίλ των 50 εκατομμυρίων χρηστών συλλέχθηκαν από έναν ερευνητή του Πανεπιστημίου του Cambridge, ονόματι Aleksandr Kogan - για να χρησιμοποιηθούν στην εργασία του στο πανεπιστήμιο - ωστόσο μεταβιβάστηκαν στο Cambridge Analytica για σκοπούς στόχευσης διαφημίσεων - πράγμα που αποτελεί παραβίαση της πολιτικής του Facebook. 

 

Δεν είναι σαφές ποιες θα είναι οι νομικές συνέπειες για την Kogan και την Cambridge Analytica, καθώς και για το Facebook, το οποίο ανακάλυψε τη μη εξουσιοδοτημένη χρήση των δεδομένων του το 2015. 

 

Ο Kogan αρνήθηκε ότι έκανε κάτι λάθος - όπως και η Cambridge Analytica, η οποία εξέδωσε ανακοίνωση το Σάββατο, όπου δήλωσε ότι έδρασε συμμορφούμενη πλήρως με τους όρους χρήσης του Facebook. 

 

"Το Facebook προσπαθεί να θολώσει τα νερά, λέγοντας ότι δεν ήταν παραβίαση, άρα δεν είναι υπεύθυνο, αλλά την ίδια στιγμή δηλώνει ότι η χρήση των δεδομένων ήταν μη εξουσιοδοτημένη", δήλωσε η Tiffany Li, ερευνήτρια στο Yale Law School.

 

"Είναι ένα ενδιαφέρον νομικό στρατήγημα, ασχέτως τού αν θα λειτουργήσει ή όχι." 

 

Παραμένουν αναπάντητα ηθικά ερωτήματα σχετικά με το αν η εταιρεία πρέπει να ενημερώνει τους χρήστες της,  όταν τα δεδομένα τους γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης - όπως έκανε και για εκείνους που έκαναν like σε μια σελίδα που είχε δημιουργηθεί από μια ρωσική εταιρεία ερευνών.

 

Στοιχεία από την Guardian/ Μαρίνος Ανδροβιτσανέας