Τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στην ισότητα των φύλων, καθώς και στην αγορά εργασίας ανέδειξε η έρευνα που διενήργησε ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος (ΣΕΓΕ).

Η πρωτογενής έρευνα ιχνηλατεί την κατάσταση στην αγορά εργασίας στην εποχή covid, ενώ παράλληλα τα στελέχη του ΣΕΓΕ επεξεργάστηκαν τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ για την απασχόληση στην εποχή της πανδημίας.

Τα κυριότερα συμπεράσματα που προκύπτουν κωδικοποιούνται από τον ΣΕΓΕ ως εξής:
• Η γυναικεία απασχόληση έχει δεχτεί πολλαπλά πλήγματα στην εποχή του κορωνοϊού
• Η ανεργία στις γυναίκες αυξήθηκε σημαντικά τόσο σε απόλυτα νούμερα, όσο και σε σχέση με τους άνδρες
• Η επιχειρηματικότητα χτυπήθηκε ευθέως. Αυξήθηκε ο αριθμός των γυναικών στην ομάδα του μη-ενεργού εργασιακά πληθυσμού, καθώς πολλές γυναίκες αναγκάστηκαν να ασχοληθούν με τη οικογενειακή μέριμνα, καθώς υπήρξε επιτακτική ανάγκη γι’ αυτό όταν έκλεισαν -λόγω κορωνοϊού- τα σχολεία, αλλά και τα κέντρα υποστήριξης ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ-ΚΗΦΗ).
• Οι γυναίκες βίωσαν πιο έντονα την κοινωνική και οικονομική απομόνωση, με δείκτες που προδιαγράφουν ότι είναι πιο πιθανό να χάσουν τη δουλειά τους έναντι των ανδρών στη μετά Covid εποχή
• Οι γυναίκες επιχειρηματίες που δεν καταγράφονται στις στατιστικές του ΟΑΕΔ, είδαν να συρρικνώνεται ή ακόμη και να μηδενίζεται το εισόδημά τους, ενώ πλέον οδηγούνται στον μη-ενεργό εργασιακά πληθυσμό
• Τα φαινόμενα Ενδοοικογενειακής Βίας που εντάθηκαν κατά την περίοδο του εγκλεισμού οδηγούν ολοένα και μεγαλύτερη μερίδα γυναικών σε εργασιακή ανασφάλεια και εντείνουν τις οικονομικές ανισότητες

Πώς θα σπάσει ο κύκλος βίας

Η κακοποίηση των γυναικών είναι ένα από τα ζητήματα που ανέδειξε η περίοδος του καθολικού lockdown, καθώς καθημερινά καταγράφονταν φαινόμενα άσκησης βίας σε βάρος γυναικών ανεξαρτήτως ηλικίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τηλεφωνήματα στο Helpline για τις κακοποιημένες γυναίκες αυξήθηκαν κατακόρυφα. Την περίοδο του Μαρτίου 2020 καταγράφηκαν 325 τηλεφωνήματα για υποστήριξη, και τον Απρίλιο αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο, αγγίζοντας τις 1.070 κλήσεις. Η αύξηση των καταγεγραμμένων καταγγελιών κακοποίησης από τον μήνα Μάρτιο στον Απρίλιο ανήλθε στο 17%.

Να σημειωθεί ότι η διαρκής έρευνα που διεξάγει ο ΣΕΓΕ από το 2016 μέσω συνεντεύξεων με γυναίκες οι οποίες απευθύνονται στον Σύνδεσμο για Συμβουλευτική στο πλαίσιο των Δράσεων Στήριξης Κακοποιημένων Γυναικών, κατέδειξε ότι το 82% των γυναικών πιστεύει ότι η οικονομική ανεξαρτησία είναι προαπαιτούμενη για να σπάσει ο κύκλος βίας.

«Από την έρευνα του ΣΕΓΕ προκύπτει ότι η γυναίκα πρέπει να είναι ενεργή στην αγορά εργασίας ώστε να είναι ανεξάρτητη οικονομικά», επισημαίνει η πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδος, Λίνα Τσαλταμπάση (φωτογραφία) σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας και προσθέτει: «Παρόλο που διανύουμε το 2020, πρέπει να αποδεχτούμε την ύπαρξη χάσματος ανάμεσα στα δυο φύλα όσον αφορά στην απορρόφηση των γυναικών στην επιχειρηματικότητα και στον τομέα της απασχόλησης, με την Ελλάδα να κατέχει μια απ’ τις χειρότερες θέσεις. Τα ποσοστά της επιχειρηματικότητας και γενικά της απασχόλησης των γυναικών είναι χαμηλότερα από αυτά των ανδρών».

Πρωτιά γυναικών στη μερική απασχόληση

Όπως εξηγεί η κυρία Τσαλταμπάση η διαφορά στα ποσοστά απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει μεγάλη σε πολλές χώρες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή το χάσμα είναι ευρύ και στον τομέα της μερικής απασχόλησης με τις γυναίκες κατέχουν την πρώτη θέση. Σύμφωνα με τη Eurostat, οι γυναίκες λόγω της υψηλής ανάληψης ευθυνών στο σπίτι αναγκάζονται να μειώσουν τις ώρες εργασίας τους με αποτέλεσμα να κατέχουν υψηλότερη θέση σε σχέση με τους άνδρες στη μερική απασχόληση. Η Έρευνα Εργατικού Δυναμικού που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και καλύπτει το διάστημα από το 1981 έως και σήμερα έδειξε ότι η μερική απασχόληση είναι ένα φαινόμενο που καλά κρατεί.

Στα ύψη η ανεργία

Κατά την περίοδο της πανδημίας καταγράφεται αύξηση της ανεργίας η οποία πλήττει περισσότερο τις γυναίκες οι οποίες διεκδικούν και πάλι την αρνητική πρωτιά. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, τον Μάιο η ανεργία διαμορφώθηκε στο 17% από 15,7% που ήταν τον Απρίλιο. Η ανεργία στους άνδρες ήταν 13,3% (από 13,1% που ήταν τον Απρίλιο, αύξηση 0,2%), ενώ στις γυναίκες εκτοξεύθηκε στο 21,8% έναντι 18,8% τον Απρίλιο του 2020 (αύξηση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες).

«Και αυτά τα στοιχεία καταδεικνύουν πως η γυναίκα είναι πιο ευάλωτη στον τομέα της απασχόλησης, καθώς παρά το πέρασμα των αιώνων οι στερεότυπες αντιλήψεις του διαχωρισμού άνδρας-γυναίκα παραμένουν στην ‘’καρδιά’’ της κοινωνίας, οδηγώντας, με κάθε αφορμή, σε άνοιγμα της ‘’ψαλίδας’’ της οικονομικής ανισότητας», τονίζει η πρόεδρος του ΣΕΓΕ.

Η ανεργία παραμένει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που «κληρονόμησε» στην αγορά εργασίας ο κορωνοϊός και μετά το lockdown. Σημαντική αύξηση του δείκτη καταγράφεται και τον Ιούνιο με τις γυναίκες να παραμένουν στο «μάτι του κυκλώνα». Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι άνεργοι αυξήθηκαν στη χώρα μας κατά 27.091 άτομα σε σχέση με τον Ιούνιο του 2019 (αύξηση 3,3%) και κατά 58.146 άτομα σε σχέση με τον Μάιο του 2020 (αύξηση του 7,5%). Στο επίκεντρο της ομάδας υψηλού κινδύνου ανεργίας είναι και πάλι οι γυναίκες, καθώς τον Ιούνιο του 2020 η ανεργία των γυναικών ήταν στο 21,1%.

Και ενώ οι άνεργοι σημείωσαν αύξηση, μειώθηκαν οι οικονομικά μη ενεργοί, δηλαδή τα άτομα τα οποία αναζητούν εργασία, καθώς λόγω της πανδημίας δήλωσαν ότι δεν είναι πλέον διαθέσιμοι να εργαστούν. «Ανάμεσά τους πολλές γυναίκες οι οποίες αναγκάζονται να απομακρυνθούν από την αγορά εργασίας λόγω των αυξημένων οικογενειακών υποχρεώσεων. Ο αριθμός των γυναικών που έχει τεθεί εκτός αγοράς εργασίας είναι πολύ μεγαλύτερος, εάν προστεθούν και οι χιλιάδες γυναίκες επιχειρηματίες που είναι ανενεργές μεν, αλλά όχι καταγεγραμμένες καθώς η προσωρινή αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων δεν αποτυπώνεται σε κανέναν δείκτη», τονίζει η Λ. Τσαλταμπάση.

Να σημειωθεί ότι οι οικονομικά μη ενεργοί, δηλαδή, αυτοί που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία μειώθηκαν κατά 2,1% τον Ιούνιο του 2020 σε σχέση με τον Μάιο του 2020.

Σε εργασιακή απομόνωση οι γυναίκες

«Η εποχή του covid-19 έπληξε την ελληνική οικονομία και κοινωνία έχοντας για ακόμη μια φορά στο επίκεντρο τη γυναίκα η οποία έχει επωμιστεί τις περισσότερες ευθύνες», υπογραμμίζει η κ. Λίνα Τσαλταμπάση υπογραμμίζοντας πως «η έρευνα του Σ.Ε.Γ.Ε. αναδεικνύει τη συνεισφορά της γυναίκας στην οικογενειακή μέριμνα. Η φροντίδα του σπιτιού, των παιδιών και των ηλικιωμένων βαρύνει περισσότερο τη γυναίκα, καθώς κατέχει τον κεντρικό ρόλο στο σπίτι με ένα πολύ μικρό ποσοστό των ανδρών να βοηθά. Οι γυναίκες είναι αυτές που, σύμφωνα με την έρευνα, αναλαμβάνουν ως επί το πλείστον το διάβασμα και τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών. Επίσης, άξιο αναφοράς είναι πως το 22% των γυναικών έχει αναλάβει τη φροντίδα των ηλικιωμένων έναντι 6% των ανδρών. Τα ποσοστά που καταγράφουν οι γυναίκες σε μεμονωμένους δείκτες οικογενειακής μέριμνας είναι σχεδόν τετραπλάσια σε κάθε δείκτη ξεχωριστά. Συμπερασματικά, λοιπόν, σε συνθήκες πανδημίας οι γυναίκες οδηγήθηκαν σε εργασιακή απομόνωση ταχύτερα από ότι οι άνδρες».

Δυσοίωνες προβλέψεις

Όσον αφορά στις προοπτικές απασχόλησης στη μετά Covid εποχή, υπάρχει ένα ποσοστό 17% που θεωρεί πως η πανδημία θα οδηγήσει σε συρρίκνωση της εργασίας και ότι περισσότερο κινδυνεύουν οι γυναίκες σε σύγκριση με ένα 4% που θεωρεί πως θα επηρεαστούν περισσότερο οι άνδρες. «Οι γυναίκες έχουν επιφορτιστεί με περισσότερα βάρη, ενώ το lockdown έχει επιφέρει συρρίκνωση του προσωπικού χρόνου τους όχι μόνο κατά τη διάρκεια της γενικής απαγόρευσης κυκλοφορίας, αλλά και στη συνέχεια», σημειώνει η κ. Τσαλταμπάση εξηγώντας πως «σύμφωνα με την έρευνα του ΣΕΓΕ, το 19% συμφωνεί με την άποψη πως οι γυναίκες έχουν επωμιστεί περισσότερα βάρη ενώ μόνο το 3% θεωρεί πως οι άνδρες είναι πιο επιβαρυμένοι σε σχέση με τις γυναίκες. Επιπρόσθετα, ένα μεγάλο ποσοστό θεωρεί πως η πανδημία όχι μόνο θα μειώσει ακόμη περισσότερο τον αριθμό των εργαζόμενων γυναικών αλλά θα βάλει ‘’φρένο’’ και στην ανέλιξή τους στον εργασιακό τους χώρο».